Gewrichten, Botten & Spieren

Gewrichten
Als er gewrichtsongemak is, is de hoeveelheid en kwaliteit van het hyaluronzuur in het synoviale vocht van de gewrichten drastisch verminderd. 43% van de mensen tussen 45 en 65 jaar heeft last van hun gewrichten en meer dan de helft van hen is niet tevreden met de behandeling die men krijgt. Stijve gewrichten geven meestal pijn en bewegingsbeperkingen waardoor de actieve levensstijl erg bemoeilijkt wordt.

Belangrijk onderdeel van collageenrijke weefsels zijn de proteoglycanen; een eiwitstreng met ‘zijtakken’ van lange glycosaminoglycanen (GAG). De proteoglycanen zijn weer aan hyaluronzuurketens gebonden via bepaalde eiwitten. Dit macromoleculaire netwerk trekt veel water aan en zwelt op tot een volumineuze gel, die weerstand biedt aan drukkrachten. Ingebed en verankerd in deze gel bevindt zich een netwerk van collageenvezels die vorm en structuur geeft en voor elasticiteit en veerkracht zorgt. Silicium verbindt het collageennetwerk met de GAG. Bij gebrek aan GAG gaat de bindweefselkwaliteit achteruit, krimpen gewrichtskraakbeen en tussenwervelschijven, vermindert de smeervloeistof tussen gewrichten en wervels en wordt de integriteit van de vaatwand geschaad. Bij het stijgen van de leeftijd verloopt de synthese van proteoglycanen en GAG steeds gebrekkiger en neemt de (gewrichts-) slijtage toe.

Botten
Bot is een dynamisch weefsel waarin voortdurend botvernieuwing en modellering plaatsvindt. Per jaar wordt ongeveer 5% van het totale botweefsel vervangen. Na het bereiken van de piekbotmassa (op de leeftijd van 20-30 jaar) neemt de botmassa in de loop van het leven langzaam af.  Daarom is het van groot belang dagelijks voldoende hoeveelheden van die vitamines en mineralen aan te bieden, die bij het botmetabolisme betrokken zijn. Dit zijn uitdrukkelijk niet alleen calcium en vitamine D.

Het geleidelijk afnemen van de botmassa is een normaal, fysiologisch verschijnsel, met deels te beïnvloeden risicofactoren bekend: familiaire predispositie, tengere lichaamsbouw, laag lichaamsgewicht, vroegtijdige menopauze, postmenopauze, amenorroe, een verkeerd eetpatroon (teveel eiwit, zout, junkfood, geraffineerde voedingsmiddelen, frisdranken, te weinig essentiële voedingsstoffen), lage calcium- en/of vitamine-D-inname, weinig lichaamsbeweging, roken, overmatig alcohol- of cafeïnegebruik, langdurig medicijngebruik (de pil, corticosteroïden, levothyroxine, benzodiazepines, antacida) en simpelweg ouderdom.

De huidige voeding is juist rijk aan eiwit, zout, koffie, alcohol en geraffineerde, bewerkte (kant en klaar) producten. Doordat jonge mensen minder bewegen en ongezonder eten, wordt een minder optimale piekbotmassa bereikt. Dit betekent een minder gunstige uitgangspositie wanneer de balans tussen botopbouw en botafbraak omslaat. Voeding is een belangrijke, beïnvloedbare factor bij de opbouw en instandhouding van gezonde botten. Naast calcium, fosfor (80-90% van de botmineralen) en vitamine D zijn magnesium, mangaan, borium, zink, koper, ijzer, fluoride, vitamine A, B6, B12, foliumzuur, vitamine C en K essentieel voor de botsynthese en handhaving van de botstructuur.